ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ "ΧΑΟΥΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ"
Απόσπασμα από το βιβλίο «Σανά Χαλκιδικής», Εκδόσεως 1995, Αργύριος Γ. Δαγκίλας (βλέπε παρακάτω, δεξιά), πρώτες σελίδες:
«…Βρέθηκαν αγωγοί νερού δύο κατηγοριών. Πήλινοι και χτιστοί. Οι οποίοι είχαν κατεύθυνση, ένα ζεύγος προς ανατολικά-βορειοανατολικά, και ένα άλλο προς δυσμάς, την κατεύθυνση του σημερινού χωριού. Οικισμού.
Εκ των αγωγών που πήγαιναν προς ανατολικά-βορειοανατολικά, ο βορειοανατολικός αγωγός με πηλοσωλήνες μήκους περίπου ένα μέτρο, ξαναβρέθηκε κάτω στον κάμπο στη θέση “Μπάτσιου Κιούγκι”, ή “Χαϊδευτού Πηγάδι”.
Από το ζεύγος που πήγαινε προς τον οικισμό και ακολουθούσε την πορεία: Αϊ Λιά-Πλαγιά Μπαράκου (νοτίως του γηπέδου μικρός δρομίσκος υποδηλώνει και σήμερα την ύπαρξη των αγωγών αυτών) σημερινή κεντρική πλατεία-νοτιοδυτική γωνία αυλής του Σχολείου, και από εκεί άγνωστο πού, ο ένας αγωγός, ο πήλινος, έφερνε το νερό στο χωριό μέχρι πριν το 1932. Όταν κατασκευάστηκε και το πρώτο υδρευτικό έργο-δίκτυο στην κοινότητα Σανών. Και ο άλλος, ο κτιστός, συνέχιζε δυτικά, με άγνωστη κατεύθυνση, άγνωστο προορισμό».
Αυτά έγραφε τότε ο συγγραφέας του βιβλίου, εκ των όσων θυμούνταν από παιδί, και από διηγήσεις των γεροντοτέρων κατοίκων του χωριού.
Από σήμερα, έχουμε ξανά ένα μεγάλο κομμάτι του δικτύου αυτού (πηλίνου), μέσα στο χωριό και στο οικόπεδο του Αθανασίου Μ. Μόσχου, ο οποίος σε μια διαμόρφωση της αυλής του πατρικού σπιτιού του που επιχειρεί αυτές τις μέρες, το εκσκαπτικό μηχάνημα, μας αποκάλυψε εκ νέου το δίκτυο αυτό. Το αρχαίο. Η μελέτη του, πιθανώς θα μας δώσει άλλα, πιο πολύτιμα στοιχεία και άλλα συμπεράσματα για τη ζωή του τόπου, ο οποίος από έγγραφα και άλλα ιστορικά στοιχεία, ζει αδιαλείπτως, από το 1275 μ.Χ.
[Σ.Σ.<Χ.Δ.>: Το υδρευτικό έργο, ξαναακαλύφθηκε μετά από 55 χρόνια, το απογευμα της Πανσελήνου του Αυγούστου 2010, που όλοι οι Ελληνικοί αρχαιολογικοί χώροι γιορτάζουν...]