Ἕνας, πέρα γιὰ πέρα, ἄχρηστος κρατικός φορέας, ὀργανισμός, ὁ ὁποῖος τὸ μόνο ποὺ ἐπιτυγχάνει εἶναι, νὰ στέλνει πακτωλοὺς χρημάτων ἐκεῖ (στὴ χερσόνησο τοῦ Ἀθω), ἀπὸ τήν Ε.Ε., στερώντας τὰ χρήματα αὐτὰ, καὶ ἀπὸ τὸν Ἑλληνικὸ λαό ποὺ τὰ ἔχει ἀνάγκη γιὰ ἐπενδύσεις. Καὶ νὰ εξάπτει συγχρόνως, τὴν φαντασία, πλεονεξία αὐτῶν τῶν δραχμολατρῶν, κατὰ τὴν καζαντζάκειο ἐκείνη ρύση, ποὺ «πωλοῦν τὸ Χριστὸ μὲ τὸ δράμι». Οἱ ὁποῖοι εἶναι γνωστὸ τοῖς πάσι, ὅτι εἶναι καὶ παρακλάδι, ἐργάζονται γιὰ τὴν Ἑβραϊκὴ μασονία. “Χαν”, “Χεν”, “Λάϊονς” και “Ροταράκια”. Ὅλα τα έχει ο μπαχτσές. Γιὰ τὸ τελευταῖο, σᾶς παραπέμπουμε καὶ στὸν καθαιρεθέντα προσφάτως, Ἕλληνα Δεσπότη τῶν Ἱεροσολύμων, ὁ ὁποῖος «φυγάδευε» τὰ «τάματα», γῆ τῶν Παλαιστινίων χριστιανῶν προς τὸ Πατριαρχεῖο, μὲ συμβόλαια ὁριστικῆς κατοχῆς (πωλητήρια), στὸ Κράτος τοῦ Ἰσραήλ. Προκειμένου αὐτό, καὶ σὺμφωνα μὲ τοὺς διεθνεῖς κανόνες οριοθετήσεως κρατῶν, νὰ ὑποστηρίξει στὴν κοινὴ γνώμη, ἀλλὰ καὶ νομικῶς, ὅτι δὲν ὑπάρχει κράτος τῆς Παλαιστίνης. Δὲν ὑπῆρξε ποτέ.Μὲ τὸ πρόσχημα τῆς ἀναστυλώσεως μνημείων σὰν «Ἁθωνική κληρονομιά», ἔχουν ἀναστηλωθεῖ καὶ ἀναγερθεῖ στὸν Ἄθω κελιάμέγαρα, παλάτια, χλιδὴ καὶ ἔσχατος κομφορμισμὸς 21ου αἰώνα, ξενώνες-ἀρχονταρίκια 5στερα, τύφλα νάχουν τά δικά μας τά ξενοδοχεία, δημιουργήθηκαν και λειτουργούν ἐκεῖ, ποὺ καμιὰ, ἀπολύτως, σχέση δὲν ἔχουν μὲ λιτότητα, ταπεινοφροσύνη, τριμμένο ράσο καὶ φτωχούληδες του θεοῦ, παραμύθια της Χαλιμᾶς, οἱ ὁποῖοι προσεύχονται γεμάτοι ὑποκρισία, καὶ γιὰ νὰ σωθοῦμε ὅλοι ἐμεῖς, ἡ «ἁμαρτωλὴ κοινωνία» γι’ αὐτοὺς τοὺς θεομπαῖχτες -κι αὐτὸ τὸ δανείζομαι ἀπὸ τὸν Καζαντζάκη- ἀνθρωπότητα. Ἀπὸ τὸν μέγα διώκτη της, τὸν θεό.
Ὁ θεὸς εἶχε πεῖ κάποτε ἕνας ἄθεος καλλιτέχνης σὲ μία τηλεοπτικὴ ἐκπομπή, γιὰ νὰ «στέλνει» τέτοιες συμφορὲς στὴ γῆ (τὸ τσουνάμι τῶν 130.000 θυμάτων), τρία πράγματα πρέπει νὰ συμβαίνουν: Ἢ νὰ εἶναι πολὺ κακός. Ἢ νὰ μὴν δίνει δυάρα γιά μας. Ἢ νὰ μὴν ὑπάρχει! Οἱ Βατοπαιδινοὶ πάντως, τὸν ἔχουν γραμμένο στὰ παλιά τους τὰ παπούτσια. Ἡ θεοφοβία καί ἡ θρησκολαγνεία ἐξ’ ἀλλου, εἶναι ἀσθένεια μόνο τῶν πτωχῶν, τῶν μωρῶν, καὶ τῶν κατατρεγμένων.
Ὁ φυσικὸς φορέας τοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους ποὺ εἶναι ἡ «10η Ἐφορεία Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Χαλκιδικῆς», μετά τον πολιτικό Διοικητή του Άθω, εἶναι ἐπίσης γνωστὸ τοῖς πάσι, ὅτι ἀπὸ δημιουργίας της βρίσκεται στὰ μαχαίρια μὲ τὴν «Ἂγ(ρ)ια Ἐπιστασία», ὁμοτράπεζοι πού κάθονται στὸ «ΚΕΔΑΚ». Οἱ περισσότεροι ὑπάλληλοί της, καὶ ἀνάλογα μὲ τὶς προτάσεις τους, κόντρα στὴν ἀπληστία, ἀδηφαγία τῶν «Ἂγ(ρ)ιοριτῶν», ἢ ξοστρακίζονται ἀπὸ αὐτήν, την χερσόνησο του Άθω, ἢ χαρακτηρίζονται «ἀνεπιθύμητοι», χωρὶς ποτὲ μέχρι σήμερα, ἡ παραλυμένη Ἑλληνικὴ Πολιτεία νὰ τοὺς καλύψει, νὰ ὀρθώσει τὸ ἀνάστημά της προς ὑπεράσπισή τους.
Ὁγράφων είναι αὐτόπτης μάρτυς σ’ αὐτό, τό ἔχουμε ξαναγράψει. Ὅπως καὶ τὴν ἐκβιαστικὴ ἐνέργεια ὑπαλλήλου τῆς 10ης Ε.Β.Α. στὶς ἀρχὲς τὶς 10ετίας τοῦ 1990 ἀπὸ τὸ Βατοπαίδι, προκειμένου αὐτὸς νὰ συντάξει εὐνοϊκή, πλὴν χαλκευμένη, ἱστορικὴ ἔκθεση γιὰ τὸ ἰδιοκτησιακὸ καθεστὼς τοῦ μοναστηριοῦ στὴ Βιστωνίδα, αὐτοί οἱ παμφάγοι, νὰ ἄρουν τὴν ἀπαγόρευση εἰσόδου του στὸ Ὅρος, ποὺ ἴσχυε κοντὰ, γιὰ ὁλόκληρη δεκαετία.
Γιὰ τὴν ἀχρηστία καὶ τὴν σκανδαλώδη δημιουργία, διατήρηση ὐτοῦ του τελείως, καταστρεπτικοῦ γιὰ τὰ Ἑλληνικὰ συμφέροντα, τῆς Πολιτείας, φορέα τοῦ «ΚΕΔΑΚ», σᾶς παραπέμπουμε νὰ διαβάσετε καὶ τὴν ἀποκλειστικὴ συνέντευξη τοῦ κ. Γιάννη Ταυλάκη στὸ “Χάος”, ἀριθμός φύλ. 31 / 28-2-2003.
<Χ>
_*****_
Σ.Σ.<Χ>: Η ΗΡΩΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ κ. ΓΙΑΝΝΗ ΤΑΥΛΑΚΗ ΣΤΟ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜΟΝ 31 ΦΥΛΛΟ ΜΑΣ, ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΥ ΤΗΣ 10ης ΕΦΟΡΙΑΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ...
ΚΑΙ ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ, ΠΟΥ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ (ΛΕΓΕ ΜΕ «ΥΜΑΘ»), ΤΟΤΕ, ΤΟΝ ΑΦΗΣΕ ΤΕΛΕΙΩΣ ΑΚΑΛΥΠΤΟ!.. ΑΝ ΔΕΝ ΤΟΝ ΠΡΟΓΓΙΞΕ ΚΙΟΛΑΣ!.. ΤΟ ΑΝΙΚΑΝΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ, ΝΑ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΕΙ ΟΤΑΝ ΕΙΝΑΙ Η ΩΡΑ, ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΤΙΜΙΟΥΣ, ΚΑΙ ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΙΣ ΥΠΑΛΛΗΛΟΥΣ ΤΟΥ…
(ΕΚΤΡΕΦΟΝΤΑΣ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ, ΚΑΙ ΤΑ ΓΝΩΣΤΑ «ΖΑΧΟΠΟΥΛΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ»)
Η ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΑΥΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ κ. ΤΑΥΛΑΚΗ ΣΤΟ "ΧΑΟΣ", ΜΕΤΑ ΑΠΟ 5 ΧΡΟΝΙΑ, ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΟΣΟ ΠΟΤΕ!
(ΕΚΤΡΕΦΟΝΤΑΣ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ, ΚΑΙ ΤΑ ΓΝΩΣΤΑ «ΖΑΧΟΠΟΥΛΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ»)
Η ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΑΥΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ κ. ΤΑΥΛΑΚΗ ΣΤΟ "ΧΑΟΣ", ΜΕΤΑ ΑΠΟ 5 ΧΡΟΝΙΑ, ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΟΣΟ ΠΟΤΕ!
Ο Εκδότης του "Χάους
… Όπου η ανέχεια και οι ανυπέρβλητες δυσκολίες θα εξαναγκάσουν τους μοναχούς, να εγκαταλείψουν το Αγιονόρος. Χρειάζεται πολύ προσοχή, σήμερα υπάρχουν στο Αγιονόρος άνθρωποι με εμπειρία και με βάθος γνώσης που είναι σε θέση να διαχειριστούν αυτά τα πράγματα, νομίζω ότι πρέπει να πάρουμε το θάρρος να βάλουμε κάτω το θέμα δρόμοι στο Αγιονόρος, και εσωτερικοί και πρόσβασης, να βρεθεί η καλύτερη λύση για το μέλλον του τόπου.
Επειδή το έθεσες ανοιχτά, στην κρίση και στην πρωτοβουλία των Αθωνιτών μοναχών, θα το πω κι εγώ ανοιχτά για την «Μαρίνα Ελλιμενισμού Τουριστικών Σκαφών» που ετοιμάζουν στην Ουρανούπολη στυλ γκέτο, και για το περιβόητο άβατο του Άθω. Κατά την ταπεινή μου γνώμη, υπάρχει ένα «κράτος εν κράτει» που καλλιεργούν οι «άγιοι πατέρες», υπεύθυνη δήλωση καταγεγραμμένη στο <Χ> ανώτερου διοικητικού στελέχους του Κράτους, λέει και τονίζει ιδιαίτερα: «Το Αγιονόρος είναι Ελλάδα»…
Κοίταξε… Όλα αυτά δεν είναι τόσο απλές απαντήσεις. Σε ένα τέτοιο ερώτημα. Και το λέω δεν είναι διότι, πρέπει κανείς να πάει κατ’ αρχήν στο ισχύον νομικό καθεστώς. Δηλαδή, για να εξαγάγει κανείς σωστά συμπεράσματα, πρέπει να δει, ποια είναι τα δικαιώματα του Αγίου Όρους που προβλέπονται από το Σύνταγμα της Ελλάδος; Και τα οποία είναι κατοχυρωμένα από το πρώτο-πρώτο Σύνταγμα που έγινε, μετά την προσάρτηση της Μακεδονίας -και του Αγίου Όρους- στην Ελλάδα. Συνεπώς, δεν μπορεί κανείς να τα αμφισβητήσει αυτά τα δικαιώματα!
Σύμφωνα λοιπόν, με το Σύνταγμα της Ελλάδος, το άρθρο 105, «Το Αγιονόρος αποτελεί αυτοδιοίκητο τμήμα του Ελληνικού Κράτους. Του οποίου Κράτους η εξουσία, παραμένει άθικτος επί του Αγίου Όρους». Αυτό σημαίνει ότι ο τότε νομοθέτης -ο Ελευθέριος Βενιζέλος αν θυμάμαι καλά- πολύ προσεκτικά επέλεξε τις λέξεις, με τις οποίες κατοχύρωσε τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του Αγίου Όρους. Την ίδια εποχή συντάχθηκε και ο Καταστατικός Χάρτης του Αγίου Όρους, ο οποίος μπαίνει στα επί μέρους ζητήματα του τρόπου λειτουργίας. Νομίζω λοιπόν, το ξανά λέω, ότι πρέπει να είμαστε παρά πολύ προσεκτικοί.
Το Άγιον Όρος αποτελεί αυτοδιοίκητο Τμήμα του Ελληνικού Κράτους. Το Ελληνικό Κράτος έχει όλα τα κυριαρχικά δικαιώματα επί του Αγίου Όρους. Αλλά παραχωρεί το δικαίωμα αυτοδιοίκησης στις 20 Μονές του. Αυτό το έκανε ο νομοθέτης –τότε- γιατί ήθελε να δώσει στο Αγιονόρος, έναν χαρακτήρα ανεξαρτησίας, όσον αφορά τις καθημερινές κινήσεις των Πατέρων, και όχι ανεξαρτησίας ως προς τα φρονήματα, τα εθνικιστικά ή εθνικά τους, είναι προφανές, οι μοναχοί του Αγίου Όρους είναι Έλληνες. Όχι μόνο γιατί το λέει το Σύνταγμα και ο Καταστατικός Χάρτης, αλλά και από τη συνείδησή τους. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία πάνω σ’ αυτό. Χρειάζεται λοιπόν μεγάλη προσοχή, και από την πλευρά των Πατέρων, τώρα, αυτό το δικαίωμα της αυτοδιοίκησης, πως θα το διαχειριστούν, ή θα το μεταχειριστούν, ώστε να αποβεί, σε όφελος της υπόθεσης…
Και να μην είναι καταχρηστικό…
Βεβαίως, και να μην είναι καταχρηστικό. Εδώ είναι τα προβλήματα! Και η Πολιτεία πρέπει να προσέξει να μην παραβιάζει το αυτοδιοίκητο, και οι Πατέρες πρέπει να προσέξουν να μην επεκτείνουν το αυτοδιοίκητο. Πέραν της έννοιας του αυτοδιοικήτου που δώσαμε, ούτως ώστε αυτό να μεταφέρεται στο αυτόνομο! Το οποίο είναι τελείως διαφορετικό. Χρειάζεται προσοχή και από τις δύο πλευρές, να συνυπάρχουν ειρηνικά αυτά τα δυο γνωρίσματα, και να συνεχίσουν τον ιστορικό τους βίο.
Είναι λάθος, η Ελλάδα να «καθυποτάξει» το Αγιονόρος, και είναι λάθος το Αγιονόρος, να αποτινάξει την κυριαρχία του Ελληνικού Κράτους. Πιστεύω ότι οι σωστές ισορροπίες, δημιουργούν και τις κατάλληλες προϋποθέσεις για να συνεχίσει ο τόπος να ζει ειρηνικά και παραγωγικά. Για το σκοπό που υπάρχει το Άγιον Όρος.
Εγώ θεωρώ σήμερα ότι οι Πατέρες έχουν παιδεία, έχουν πείρα, και είναι σε θέση να διαχειριστούν τα πράγματα αυτά, αν μου επιτρέπεται να πω μία κουβέντα, δεν πρέπει να φοβούνται πράγματα που δεν φοβάται κανένας κοινός θνητός Έλληνας. Δεν πρέπει να φοβάται κανείς την Εξουσία σήμερα, παλιότερα όλοι τη φοβόμασταν, τον χωροφύλακα τον εφοριακό τον δικαστή κ.λ.π. Στις μέρες μας αυτές οι έννοιες είναι οικείες, γιατί μέσα από τα Μ.Μ.Ε. τον Τύπο, όλα αυτά είναι τμήματα ζωής. Έτσι πρέπει και οι Πατέρες να αντιμετωπίζουν το Κράτος και να μην θεωρούν ότι όταν εμφανίζεται μια υπηρεσία, αυτή η υπηρεσία θα τους πάρει το κεφάλι. Ενθυμούμενοι ίσως, τι γίνονταν στους διαφόρους πολέμους στο παρελθόν. Εδώ η κοινωνία των ανθρώπων είναι απλοποιημένη. Η Κοινωνία των ανθρώπων επικοινωνεί. Οι Πατέρες πρέπει να πάρουν αυτό το αίσθημα της ασφάλειας απέναντι του Ελληνικού Κράτους με την έννοια της κυριαρχίας, και να μην αισθάνονται καταπίεση, εκεί που δεν υπάρχει καταπίεση! Όταν πάει μια Ελληνική Δημόσια υπηρεσία να κάνει κάτι στο Αγιονόρος, δεν σημαίνει ότι αφαιρεί κάτι από αυτό. Όπως δεν αφαιρεί τίποτα από το Δήμο για παράδειγμα, όταν εμφανίζεται η Πυροσβεστική υπηρεσία να σβήσει μια φωτιά. Δεν θα ενοχληθεί κανείς στο Δήμο που θα εμφανιστεί η Π.Υ., τουναντίον θα ευχαριστηθεί. Ούτε προσέβαλλε το «αυτοδιοίκητο του Δήμου» η Πυροσβεστική με την εμφάνιση της.
Οι Πατέρες τα καταλαβαίνουνε, ίσως και καλύτερα από όλους μας αυτά τα πράγματα, δεν έχουν κανένα λόγο να αισθάνονται ότι θίγεται το αυτοδιοίκητο όταν εμφανίζεται μια υπηρεσία για να κάνει τη δουλειά της…
Σπάνιες είναι οι περιπτώσεις, μια μικρή μερίδα ή μονάδα ανθρώπων, δεν συμμερίζεται αυτά τα πράγματα... Δεν υπάρχει λόγος να τα θεωρεί κανείς υπαρκτά προβλήματα…
Εγώ νοιώθω πολύ υπερήφανος γιατί, ζώντας 26 χρόνια στο Αγιονόρος, ότι πρόσφερα το πρόσφερα με πολύ αγάπη αφιλοκερδώς, έχω εισπράξει την αγάπη των Πατέρων, αισθάνομαι πάρα πολύ υπερήφανος γι’ αυτό.
Δεν πετύχαμε αυτά που θέλαμε και στο βαθμό που θα θέλαμε, ίσως. Αλά φταίνε και οι διάφορες συγκυρίες, τα οικονομικά, να μην το ξεχνούμε αυτό…
*
Ανοίγουμε ένα άλλο θέμα κ. (…), τελείως ανεξάρτητο που θα απο τελέσει από μόνο του μια ξεχωριστή ενότητα, ή έρευνα. Υπάρχει το «Κέντρο Διαφυλάξεως Αγιορείτικης Κληρονομιάς», το γνωστό και ως «ΚΕΔΑΚ». Επ’ αυτού, τι έχουμε να πούμε που πρέπει να το πούμε, ακ μα και αν κάποια πράγματα δεν ειπώθηκαν ποτέ γι’ αυτό, ή πρέπει τέλος πάντων, κάποιος να τα πει. Εγώ νομίζω ότι υπάρχουν πολλά να ειπωθούν. Ποιο είναι αυτό το περιβόητο «ΚΕΔΑΚ», η κατ’ εξοχήν ερώτηση, το λέω ειλικρινά, κανείς, ούτ’ εγώ μπόρεσα να καταλάβω τόσα χρόνια, ποιο είναι και τι κάνει το «ΚΕΔΑΚ» στον Άθω;
Θα συμφωνήσω απόλυτα στον υπαινιγμό σου ότι πράγματι, αυτό είναι ένα τελείως διαφορετικό θέμα… Και θα μπορούσαμε να μιλάμε μέρες γι’ αυτό. Θα πούμε κάποια πράγματα, όσα μπορέσουμε και όσα προλάβουμε.
Το «ΚΕΔΑΚ» είναι μια πολύ πονεμένη ιστορία! Και μακρά ιστορία. Έκλεισε 20 χρόνια ζωής, και είναι το δημιούργημα μιας περιόδου, όπου διάφορα συμφέροντα καλώς ή και καμιά φορά κακώς εννοούμενα, οδήγησαν στη δημιουργία αυτού του Κέντρου. Ο τρόπος που δημιουργήθηκε αυτό το Κέντρο, εξ’ αρχής, δημιούργησε πολύ σοβαρά λάθη. Παρά την καλή προσπάθεια του νομοθέτη.
Έχει έδρα το ΥΜΑΚ-Θ;
Ναι… Ήταν μια επιλογή του αειμνήστου Κων/νου Καραμανλή, ενώ είχαν γίνει διάφορες προτάσεις ως προς το που θα ανήκει αυτό το Κέντρο, ο ίδιος αποφάσισε τελικώς, να το εντάξει στο ΥΜΑΚ-Θ. Με προϊστάμενο τον εκάστοτε Υπουργό. Ο οποίος διορίζει και το Διευθυντή του, σύμφωνα με το νόμο, καθώς επίσης και το Δ.Σ. του.
Ας τα πάρουμε κι εδώ, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Το «ΚΕΔΑΚ», είναι ένα εγκεφαλικό δημιούργημα κάποιων ανθρώπων. Όλα αυτά έχουν γραφτεί και έχουν ειπωθεί, δεν έχω πρόβλημα να τα πω κι εγώ άλλη μια φορά.
Δημιουργήθηκε παραμονές της ένταξης της Ελλάδος στην Ε.Ο.Κ. Οι φήμες που κυκλοφορούσαν τότε, σε μας που ζούσαμε από κοντά τα γεγονότα, ήταν το Αγιονόρος θα πάρει «χονδρές» επιχορηγήσεις, άρα έπρεπε να φτιαχτεί ένας μηχανισμός, για να μπορέσουν αυτές οι επιχορηγήσεις να εισρεύσουν προς το Αγιο νόρος. Να υλοποιηθούν. Βεβαίως, ο καθένας ξέρει ότι τα εγκεφαλικά δημιουργήματα, δεν οδηγούν πουθενά! Και αυτό είναι πολύ χαρακτηριστικό για τη συγκεκριμένη περίπτωση. Όχι απλώς ήταν ένα εγκεφαλικό δημιούργημα, αλλά ήταν και ένα ΤΕΡΑΤΟΥΡΓΗΜΑ! Αν σκεφθεί κανείς ότι συνεστήθη μία τεράστια Υπηρεσία, περίπου 70 υπαλλήλων, χωρίς ουδείς εξ’ αυτών, να έχει υπάρξει υπάλληλος! Χωρίς ουδείς εξ’ αυτών, να έχει πάει ποτέ στο Αγιονόρος! Είναι σαν να αναθέσουν σήμερα εσένα εδώ, να συστήσεις το στρατό της Γουατεμάλα! Για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τα οποιαδήποτε κινήματα ή τους αντάρτες εκεί!
Δεν έχεις πάει ποτέ στη Γουατεμάλα, δεν ξέρεις τη γλώσσα, δεν είσαι από κει, σου αναθέτουν να συστήσεις εδώ ένα γραφείο, να κάνεις αυτό που είπα... Ακριβώς το ίδιο πράγμα έγινε με το «ΚΕΔΑΚ»!
Επρόκειτο για ένα εγκεφαλικό δημιούργημα, το οποίο ο αείμνηστος Κων/νος Καραμανλής το περιέβαλε με φροντίδα, αυτό είναι αλήθεια. Με πολύ φροντίδα μάλιστα, σε μια προσπάθεια να δώσει μία ώθηση στα πράγματα. Γιατί;
Η Αρχαιολογική Υπηρεσία, που μέχρι τότε ήταν ο κυρίαρχος του παιχνιδιού, είχε ένα μειονέκτημα! Δεν είχε ποτέ πιστώσεις! Με αποτέλεσμα, και τα χρήματα που έφθαναν στο Αγιονόρος, να είναι πενιχρά. Όταν δόθηκε η ευκαιρία να έρθουν οι κανονικές πιστώσεις για να γίνουν τα έργα που θέλαμε να γίνουν, αφαίρεσαν το έργο από την αρχαιολογική υπηρεσία. Και το ανέθεσαν σε έναν ανύπαρκτο φορέα!..
Είναι πολύ χαρακτηριστικός ο νόμος του «ΚΕΔΑΚ», τον οποίο εγώ θεωρώ μνημείο!.. Μνημείο!.. Πως; δηλαδή, κάποιος συστήνει μία υπηρεσία, η οποία θα αναλάβει ένα τρομακτικό έργο, όχι μόνο σε όγκο αλλά και σε απόλυτη εξειδίκευση -τα θέματα του Αγίου Όρους πρέπει να το τονίσω εδώ, είναι πολύ διαφορετικά από του Μιστρά ή του Ηρακλείου Κρήτης. Είναι διαφορετικά από τα θέματα που αντιμετωπίζει η Ισπανία, ή η Ιταλία! Είναι ένας χώρος απόλυτα ιδιαίτερος, που έπρεπε στοιχειωδώς, τουλάχιστον, ξανά επανέρχομαι, να επανδρωθεί από τους υπηρετούντες υπαλλήλους! Υπήρχαν, τότε «πέντε» άνθρωποι, οι οποίοι υπηρετούσαν σε μια υπηρεσία για το Αγιονόρος. Αντί να πούνε: Ωραία! Έχουμε μια μαγιά «πέντε» ανθρώπων τους οποίους βάζουμε μέσα, και γύρω από αυτούς συσπειρώνουμε άλλους 50… Δημιουργούν μια νέα υπηρεσία, με καμιά απολύτως, πρόσληψη από κανέναν παλιό! Το λέω, η εικόνα που έχω εγώ τουλάχιστον αυτά τα 20 χρόνια που παρακολουθώ τα πράγματα βήμα-βήμα, είναι ίδια μ’ αυτήν που θα έχει κάποιος, όταν ένας ταύρος μαινόμενος, μπει μέσα σε ένα υαλοπωλείο μεγάλο με πολύτιμα, σπάνια κρύσταλλα! Όταν θα βγει ο ταύρος μετά από μία ώρα, ή όταν θα μπουν μέσα οι κάποιοι, γιατί ο ταύρος μπορεί και να μη βγει ποτέ, θα αντικρίσουν μια εικόνα στην οποία, δεν θα υπάρχει απολύτως, τίποτα! Δεν θα υπάρχει τίποτα στη θέση του, θα έχουν καταστραφεί τα πάντα -θα είναι ευτυχής και ο «ταύρος»- δεν θα υπάρχει όμως, ούτε ένα κρύσταλλο!
Αυτή την αίσθηση έχω εγώ, αλλά και ο καθένας το κατανοεί. Αυτοί οι 50 άνθρωποι που τους τοποθέτησε τότε ο καθηγητής κ. Μουτσόπουλος, και είναι προς τιμήν του γιατί αντιλήφθηκε του τι επρόκειτο να γίνει, τους είπε, τουλάχιστον: «Ελάτε να σας πάω, να σας δείξω που βρίσκεται το Αγιονόρος;»...
Η πρώτη επίσκεψη των 50 περίπου υπαλλήλων του «ΚΕΔΑΚ» αγαπητέ φίλε (…), έγινε με καράβι, αξέχαστο θα μου μείνει, το 1982, για ένα και μοναδικό σκοπό. Να μάθουν οι «50», κατά που πέφτει το Αγιονόρος;
Αυτοί λοιπόν οι άνθρωποι -και μη γελάς- διαχειρίστηκαν επί 20 χρόνια τώρα, την Κληρονομιά του Αγίου Όρους. Με κονδύλια μυθικά για τα μέτρα της Ελλάδος και της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, το επαναλαμβάνω, ΜΥ-ΘΙ-ΚΑ! Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι ο ιδρυτικός νόμος του «ΚΕΔΑΚ», προέβλεπε «προικοδότηση» 300 εκατομ. δραχμών, το 1981 που δημιουργήθηκε!.. Το 1981 τα 300 εκατομ. δραχμές, ήταν ένα μυθικό ποσόν, όταν η αρχαιολογική υπηρεσία σε ετήσια βάσει, έπαιρνε λιγότερο από 5 εκατομ. για να μην πω πολύ λιγότερο!.. Κάποιες εκατοντάδες χιλιάδες δραχμές παίρναμε!..
Ξαφνικά λοιπόν, γίνεται μία τέτοια «προικοδότηση» προς το «ΚΕΔΑΚ», η οποία όπως μπορεί να αντιληφθεί κάποιος, ήταν σαν να άνοιξε κανείς τον ποταμό Νείλο, και να τον έβαλε μέσα σε έναν ξεροπόταμο της γειτονιάς! Περί αυτού επρόκειτο. Ξαφνικά έπεσαν τεράστια κονδύλια σε μία υπηρεσία, η οποία δεν είχε υπόσταση δεν είχε ύπαρξη! Ούτε γραφείο καν, είχε! Αυτά τα κονδύλια έπρεπε κάπου να διοχετευτούν!..
Όλα αυτά που είπα, για μένα είναι η πικρή πλευρά της δημιουργίας του «ΚΕΔΑΚ». Και θεωρώ σωστή την άποψη του τότε κυβερνήτη, να φτιάξουμε ένα Ίδρυμα για το Άγιον Όρος. Με βρίσκει απολύτως σύμφωνο, έχω την εντύπωση όμως, ότι το εγκεφαλικό, όπως το αποκαλώ αυτό δημιούργημα, δεν είχε καμιά σχέση με την πραγματικότητα. Και αυτό, ήταν το τραγικό λάθος!..
Τι έπρεπε να γίνει; Έπρεπε να χρησιμοποιηθεί το υπάρχον δυναμικό, με την οποιαδήποτε νέα νομική μορφή, ώστε να μπορέσει το νέο αίμα που θα έρθει, να εμβολιαστεί με το λίγο, το παλιό, που είχε όμως, μια τεράστια εμπειρία στο συγκεκριμένο χώρο! Μ’ αυτόν τον τρόπο, θα είχαμε αποφύγει τραγικά λάθη και τραγικές συνέπειες τις οποίες βιώνουμε σήμερα!..
Το «ΚΕΔΑΚ», είναι μια πολύ πονεμένη ιστορία. Πάρα πολύ πονεμένη ιστορία. Αυτό που με τρομάζει δεν είναι αυτός ο χαρακτηρισμός στον οποίο κανείς μπορεί να διαβλέψει ότι υποκρύπτονται συντεχνιακά συμφέροντα, μικροσυμφέροντα… Δεν αντιλέγω, ούτε μπορώ να παραβλέψω πως, ως αρχαιολόγος του Υπουργείου Πολιτισμού, μου καλοφαίνεται που φτιάχτηκε μία άλλη υπηρεσία! Είναι φυσικό εξ’ άλλου. Η αντίδρασή μου, όχι, δεν είναι σ’ αυτό. Παρόλο που έχουμε φύγει. Η τοποθέτησή μου, δεν έχει καμιά σχέση μ’ αυτό το πράγμα και το ξέρουνε όλοι όσοι είναι μέσα στο «ΚΕΔΑΚ»… Απόδειξη, από την ημέρα που ανέλαβα (…) της υπηρεσίας, είμαι καθημερινώς εκεί. Η αντίδρασή μου είναι αλλού! Η αντίδρασή μου είναι στο ότι, δημιουργήθηκε μια υπηρεσία χωρίς να ενταχθεί σ’ αυτήν την υπηρεσία η υπάρχουσα μαγιά! Η οποία θα βοηθούσε στη νέα υπηρεσία να βρει το σωστό της δρόμο. Αυτή είναι η ένστασή μου. Και ήταν πάντοτε. Έχω προτείνει πολλές φορές στους κατά καιρούς υπουργούς που έτυχε να βρεθούμε επί λέξει: «Γιατί κρατάτε δυο υπηρεσίες για το Άγιον Όρος; Ενοποιείστε τις». Δώστε το «ΚΕΔΑΚ» στην Αρχαιολογική Υπηρεσία ή δώστε την Αρχαιολογική Υπηρεσία στο «ΚΕΔΑΚ»; Δεν μπορεί να υπάρχουν δύο υπηρεσίες, οι οποίες εκ των πραγμάτων στην εφαρμογή των καθηκόντων τους, βρίσκονται αντιμέτωπες!..
Ανακεφαλαιώνοντας, θεωρώ ότι, η μεν πρόθεση των κυβερνώντων ήταν όμως ήταν και είναι δημιούργημα απίστευτης τρέλας!.. ΑΠΙΣΤΕΥΤΗΣ ΤΡΕΛΑΣ!.. Το τονίζω αυτό, επειδή συμμετέχω μέσα στο «ΚΕΔΑΚ». Βγαίνουνε κατά καιρούς διάφορα δημοσιεύματα, δεν λέω κάτι καινούργιο… Δεν κομίζω γλαύκα εις Αθήνας…
Θεωρώ ότι το «Κέντρο Διαφύλαξης Αγιορείτικης Κληρονομιάς», η επόμενη γενιά -γιατί κάποτε θα ’ρθεί και στην Ελλάδα ο πολιτισμός, δεν μπορεί!.. Κάποια στιγμή, θα βάλει τα πράγματα στη σωστή τους θέση! Θα βάλει μία πολύ μαύρη τελεία σ’ αυτό το πράγμα που ονομάζεται «ΚΕΔΑΚ»! Αρκεί να πω ένα πράγμα μόνον, το οποίο είναι και γνωστό τοις πάσι!
Το «ΚΕΔΑΚ» είναι ο μόνος οργανισμός στον κόσμο, που πρωτοτυπεί στο εξής. Κι όταν λέω σε ολόκληρο τον κόσμο, ιδιαίτερα στην Ευρώπη.
Θεωρείται αυτονόητο, ότι ένα μνημείο, αντιμετωπίζεται ως μνημείο και όχι σαν πολυκατοικία! Υπάρχει λοιπόν ένας ειδικός νόμος σε όλα τα κράτη του κόσμου που λέει: «Τρόπος επέμβασης επί των Μνημείων». Ο οποίος δεν έχει καμία σχέση με τους άλλους νόμους που λεν: «Τρόπος επέμβασης επί των γεφυριών, δρόμων, λιμανιών, κ.λ.π.» Εδώ έχουμε την… ιστορική πρωτοτυπία! Το «ΚΕΔΑΚ», λειτουργεί με βάσει το Νόμο περί Δημοσίων Έργων. Και «αναστυλώνει» τα μνημεία του Αγίου Όρους! Και αυτό, ας το καταλάβει ο καθένας όπως θέλει. Είναι πραγματικά σχιζοφρένεια, να σκέφτεται κάποιος ότι στον 21ο αιώνα υπάρχει ένα κράτος, το οποίο δεν είναι σε θέση να ξεχωρίσει το μνημείο από το δρόμο! Το μνημείο από το γεφύρι! Και, οι αμοιβές που εφαρμόζονται για τις εργασίες έμψυχου και άψυχου υλικού, είναι αυτές που βγαίνουν από τον ίδιο Α.Τ.Ο.Ε. των δημοσίων Έργων!.. Δεν θα επεκταθώ σε άλλα πρακτικά πράγματα -γιατί αυτά λέω. Έχω περίπου πέντε χρόνια στο Δ.Σ. του «ΚΕΔΑΚ» ως μέλος και έχω τονίσει κατ’ επανάληψη, και στην πολιτική ηγεσία των υπουργείων, και των δυο, και σε όλους, αυτό που συμβαίνει, είναι σχι-ζο-φρε-νι-κόν!.. Είναι δυνατόν να πούμε σε έναν αναστηλωτή, πάρε το νόμο περί δημοσίων έργων, και προσάρμοσε την αναστύλωση του μνημείου μέσα σ’ αυτό το νόμο; Ακολουθώντας το νόμο αυτό, το έργο θα είναι ένα δημόσιο έργο, όπως ζούμε όλα τα δημόσια έργα στην Ελλάδα. Με ότι αυτό συνεπάγεται. Αλλά ο καθείς πιστεύω, μπορεί να φανταστεί για παράδειγμα, αν στον Πύργο της Ουρανούπολης εφαρμόζονταν αυτός ο νόμος περί δημοσίων έργων, τι θα είχαμε; Θα το πω εγώ τι θα είχαμε. Σε ένα χρόνο, θα είχε αναστυλωθεί ο Πύργος, αλλά Πύργος δεν θα υπήρχε!.. Θα υπήρχε ένα ωραίο κτίριο, μια ωραία… πολυκατοικία!.. Ναι, μια πολυκατοικία!..
Αυτό που είπαμε στο «ΚΕΔΑΚ» εμείς, το λέμε και δεν θα πάψουμε να το φωνάζουμε, είναι ότι το Άγιον Όρος που παρέλαβε το «ΚΕΔΑΚ» το κατέστρεψε! Τα μνημεία δεν υπάρχουν! Όπου ακούμπησε το «ΚΕΔΑΚ», τα μνημεία δεν είναι μνημεία, είναι «ρεπλίκες»! Είναι αντίγραφα –μερικές φορές καλά, να το πούμε κι αυτό- αλλά δεν είναι μνημεία! Σβήστηκε από πάνω τους η ιστορική μνήμη, ο ιστορικός χαρακτήρας των μνημείων! Όταν σε έναν πύργο και πάλι για παράδειγμα, αντί να αποτυπώσεις τα στοιχεία του πύργου. Αντί να αφαιρέσεις με πολύ προσοχή το σάπιο ξύλο και να το αντικαταστήσεις με το καινούργιο κρατώντας και ότι από το παλιό είναι καλό. Αντί να γίνουν όλα αυτά, και όλα τα άλλα, γίνεται τι; Βάζουμε μία μπουλντόζα, η οποία ξηλώνει από πάνω μέχρι κάτω ότι υπάρχει μέσα στον πύργο σε μία μέρα! Τα πετάμε όλα στη θάλασσα, και ξεκινούμε έναν πύργο καινούργιο κτίριο, βάζοντας καινούργια ξύλα καινούργιες πέτρες καινούργιους σοβάδες. Βάζουμε κι ένα ωραίο «καπέλο» από πάνω, και… Να τος ο βυζαντινός πύργος! Που; Ποιος; Πύργος βυζαντινός δεν υπάρχει!.. Και θα υπήρχε, αν είχαμε κρατήσει όλα του τα τεκμήρια που παρέπεμπαν στο βυζαντινό πύργο. Το λέω με πολύ πόνο αυτό, γιατί στη συνάντηση του «Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων», διαπίστωσα το εξής. Αλλόθρησκοι, «απολίτιστοι», αφρικανοί, ή και από την ανατολή. Άκουσα στις διαλέξεις που μας έκαναν, με πόση φροντίδα πλησιάζουν κάθε βυζαντινό μνημείο που σώζεται στη χώρα τους! Και είναι τραγωδία εμείς, οι Έλληνες, που θέλουμε να λεγόμαστε οι συνεχιστές του Βυζαντίου, να ερχόμαστε με τον πλέον απίστευτα χονδροκομμένο τρόπο, να καταστρέφουμε τα μνημεία στο όνομα «υπάρχουν τα χρήματα και πρέπει να τα καταναλώσουμε»! Πολύ ωραία! Καταναλώστε τα, φάτε τα λεφτά, φάτε και τα μνημεία! Και στο τέλος, να φτύσουμε ότι μας έχει απομείνει από το φαγοπότι!
Αυτή είναι η πικρία μου και δεν είναι συντεχνιακή.
Να διευκρινίσω ότι εγώ και οι συνεργάτες μου είμαστε δημόσιοι υπάλληλοι. Δεν τα βλέπουμε συντεχνιακά. Δεν μας ενδιαφέρει σε τελική ανάλυση… Θα το πω πολύ πεζά -γιατί θέλω να προσγειώσω τη συζήτηση στα πολύ πεζά πράγματα. Ποσώς «μας ενδιαφέρει», εάν το μνημείο τάδε το αναστυλώσει το «ΚΕΔΑΚ» ή η αρχαιολογική υπηρεσία. Εμείς δεν θα αλλάξουμε μισθό. Το λέω πεζά, γιατί έτσι είναι!.. Ούτε πρόκειται εγώ να γράψω άλλες διατριβές, τη βιβλιογραφία μου δόξα το θεό την έχω, δεν πρόκειται να ασχοληθώ περισσότερο, ίσως και να μη με πάρει ο χρόνος;
Εκφράζω την ιερή μου αγανάκτηση όμως ως Έλληνας φορολογούμενος, και ως κοινός Έλλην πολίτης, λέγοντας πως, δεν είναι δυνατόν άνθρωποι από την Αλγερία που είναι μουσουλμάνοι, να έρχονται στο «Ευρωπαϊκό Κέντρο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων», να παρουσιάζουν αναστηλωτικές εργασίες, κι εγώ που είμαι εδώ, να μην τολμώ να τους πω, τι κάνουμε πραγματικά στο Άγιον Όρος; Τι κάνει το «ΚΕΔΑΚ»!.. Θα με πάρουν με τα ξύλα και θα με δείρουν! Ή το πιο ήπιο, θα μου πούνε, μην μας προσβάλεις μ’ αυτόν τον τρόπο! Όταν αυτοί κρατούν τα ξύλα, αφαιρούν τις τοιχογραφίες, κάνουν αυτό, κάνουν εκείνο... Εμείς εδώ, τα ισοπεδώνουμε όλα, φυσικό είναι εγώ να αισθάνομαι ότι δεν ανήκω σ’ αυτόν τον κόσμο!
Θα σου διηγηθώ ένα περιστατικό γιατί έχει σημασία.
Μέσα στο Δ.Σ. του «ΚΕΔΑΚ» το οποίο εξετάζει όλες τις μελέτες που έρχονται, ζούμε πολλές φορές σκηνές απείρου κάλλους, και μεγάλης τραγωδίας! Συνέβη πριν από λίγους μήνες ένα περιστατικό, που για μένα ήταν πάρα πολύ χαρακτηριστικό. Θα σου έλεγα μάλιστα, και καθοριστικό της στάσης μου! Γιατί από τότε, προβληματίζομαι σοβαρά, κατά πόσο πρέπει να συμμετέχω, πια!
(Εγώ γελώ ακράτητα γιατί τον βλέπω πραγματικά έξαλλο)…
Ναι, βέβαια… Το έχω θέσει προς πάσα κατεύθυνση!.. Θα σου διηγηθώ μία φραστική διαδικασία στο Δ.Σ., το οποίο μου άφησε μια βαθιά εντύπωση απαξίωσης!... Α-πα-ξί-ω-σης!.. Μνημείων, της ιστορικής μνήμης των προγόνων μας. Απαξίωσης κάθε έννοιας πολιτισμού και επιστήμης!
Επρόκειτο για ένα από αυτά τα καθημερινά επεισόδια, σε κάποιο μοναστήρι. Κάποιος ξεκίνησε εργασίες χωρίς τις πρακτικές νόμιμες διαδικασίες. Είναι κάτι που γίνεται, προσπαθείς να το θεραπεύσεις εκ των υστέρων με κάποιο τρόπο που θα βρεις και θα κάνεις.
Εγώ συμμετέχω στο «ΚΕ ΔΑΚ» όπως σου είπα ως μέλος του Δ.Σ. Δεν έχω καμιά απολύτως άλλη αρμοδιότητα. 11μελές είναι το Συμβούλιο, κι εγώ είμαι ένα από τα 11 μέλη του. Ήρθε λοιπόν η καταγγελία ότι, αυτό το μοναστήρι ξεκίνησε ένα έργο, χωρίς να λάβει γνώση η υπηρεσία του «ΚΕΔΑΚ». Προσκομίστηκαν και οι διάφορες φωτογραφίες που έδειχναν το έργο σε εξέλιξη. Λέμε λοιπόν στο Δ.Σ., «τι συμβαίνει εδώ πέρα;». Μας απαντούν, «τίποτα δεν συμβαίνει»!
«Μα πως δεν συμβαίνει τίποτα; Εδώ ξεκίνησε ένα ολόκληρο έργο! Άδειασε μια ολόκληρη πτέρυγα!.. Δεν τηρήθηκαν οι διεργασίες…».
«Τηρήθηκαν…».
«Πως τηρήθηκαν, αφού δεν πάτησε κανείς στο έργο;».
Δεν είχε πάει κανείς ποτέ στο έργο, είχαν ξηλωθεί όλα, και είχαν πεταχτεί στη θάλασσα. Δεν είχε μείνει, τίποτα απολύτως!.. Είμαστε μέσα στο Δ.Σ. του «ΚΕΔΑΚ», το οποίο υποτίθεται απαρτίζουν κορυφές της ζωής του τόπου μας! Δεν είναι τυχαίοι άνθρωποι, είναι καθηγητές Πανεπιστημίου οι περισσότεροι, εγώ ως υπηρεσιακός παράγοντας, προεδρεύει ο Γ.Γ. του ΥΜΑΚ-Θ, παρίσταται και ο Διοικητής του Αγίου Όρους. Καταλαβαίνεις ότι επρόκειτο για ένα Δ.Σ. με πάρα πολύ υψηλόβαθμα στελέχη της κοινωνίας μας. Η συζήτηση λοιπόν προχώρησε –άκου την- στο εξής απίστευτο όριο!
Για λόγους που εγώ δεν κατανοώ, αλλά ούτε και προσπαθώ να ερμηνεύσω, το Δ.Σ. δεν ήθελε να δει την πορεία των εργασιών στο συγκεκριμένο κτίριο! Παρότι οι φωτογραφίες ήταν λαλίστατες! Έλεγαν σε όλους μας πως αυτά τα πράγματα που βλέπαμε στις φωτογραφίες, ήταν αδύνατο να έχουν συμβεί! Κάποιοι εξεμάνησαν κιόλας, μας αποπήραν, «Μα τι θέλετε, επί τέλους, και τι προσπαθείτε να πείτε;».
«Εμείς δεν σας λέμε απολύτως, τίποτα, οι φωτογραφίες το λένε!.. Καταστράφηκε μια ολόκληρη πτέρυγα!..».
«Όχι δεν καταστράφηκε…».
«Και οι φωτογραφίες τι δείχνουν;»…
Περιστρέφονταν ή συζήτηση, γύρω από μια μπουλντόζα, η οποία είχε μπει μέσα στην πτέρυγα της Μονής και έκανε… ανασκαφή! Τα μπάζα τα έβαζε μέσα σε έναν κουβά, τεράστιο δοχείο, και ένας επίσης τεράστιος γερανός, τα πετούσε στη θάλασσα!.. Τι στιγμή που είχαμε πάρει εμείς απόφαση, ότι η υπηρεσία θα έκανε τη συστηματική ανασκαφή για να περισυλλεχθούν με προσοχή τα όποια στοιχεία θα βρίσκαμε…
Έγινε ο σχετικός χαμός! Η συζήτηση δεν έβγαζε πουθενά, καταλήξαμε στο εξής απίστευτο σημείο, στο οποίο μετά έγινε και το τραγικό!
Όταν υπάρχει μια μπουλντόζα η οποία κάνει «ανασκαφή» μέσα στη πτέρυγα του κτιρίου, φορτώνει τα μπάζα στο γερανό ο οποίος τα πετάει στη θάλασσα… Γυρίζει ένα μέλος του Δ.Σ. και μου λέει: «Κύριε (…), σας παρακαλώ πολύ μη χρησιμοποιείτε τη λέξη μπουλντόζα!..». Ετέθη ευθέως το θέμα, εάν αυτό που έβλεπα –την μπουλντόζα- ήταν μπουλντόζα ή δεν ήταν. Απήντησε λοιπόν ο «συνάδελφος» αυτός, ότι στη γλώσσα των τεχνικών, αυτό δεν ονομάζεται μπουλντόζα!.. Οπότε έξαλλος του απάντησα. «Ε, πέστε μου πως ονομάζεται;». Η απάντηση ήταν: «Μπολντοζάκι»!..
Συνήλθα μετά από λίγη ώρα, είπα σας ευχαριστώ πολύ, και από τότε, θεώρησα ότι αυτό είναι μία απαξίωση της σύγχρονης ζωής στην οποία αρνούμαι να συμμετέχω!.. Δεν θέλω να συμμετέχω… Προχωρήστε μόνοι σας… Διότι, αυτό το οποίο κάνετε, υπο-υποβαθμίζει την ποιότητα της ζωής μας, θέλετε να μας παρουσιάσετε το άσπρο μαύρο χάριν ευτελούς, πιθανόν, κέρδους!.. Αν αυτή είναι η τοποθέτησή σας, συνεχίστε το έργο σας, εγώ αρνούμαι ως κοινός θνητός ή ως τελευταίος Έλληνας, αρνούμαι να σας συνοδεύσω στο ταξίδι του παραλογισμού και της σχιζοφρένειας!..
Το είπα αυτό ως χαρακτηριστικό παράδειγμα του «ΚΕΔΑΚ», δεν είναι το μόνο, αυτό είναι μια παρωνυχίδα, έγινε τελευταίως…
Νομίζω ότι με κάτι τέτοια πράγματα, έχει ξεχειλίσει το ποτήρι! Και έχει ξεχειλίσει το ποτήρι, όχι από μία αγανάκτηση, αλλά από μία διαπίστωση ότι το «ΚΕΔΑΚ», είναι ένα εγκεφαλικό δημιούργημα άλλων εποχών, που σήμερα περιφέρεται στον ιερό χώρο του Αγίου Όρους, όπως περιφέρεται εκείνη η τεράστια μπάλα στους πανύψηλους γερανούς, όταν θέλουν να γκρεμίσουν πανύψηλα κτίρια στην Αμερική! Μία μπάλα δέκα τόνων, κρεμασμένη από ένα συρματόσχοινο, παίρνει φόρα, και ισοπεδώνει τα πάντα! Αυτή είναι η δική μου εντύπωση από τη λειτουργία του «ΚΕΔΑΚ». Και έχω χιλιάδες τρόπους να αποδείξω ότι αυτά που λέω, δεν είναι ούτε φαντασία μου, ούτε τίποτα, μα τίποτα, άλλο, απολύτως! Πρόκειται για μία τραγική εξέλιξη στην υπόθεση των αρχαιοτήτων της Ελλάδος, και μάλιστα στον ευαίσθητο χώρο του Αγίου Όρους…
Μια παρένθεση. Εγώ δεν θέλω να παραστήσω τον αλάθητο. Ούτε η υπηρεσία μου δεν έκανε ποτέ λάθος. Ούτε ότι εμείς είμαστε τέλειοι και όλοι οι άλλοι αμαρτωλοί. Δεν εννοώ αυτό. Εννοώ ότι μετά από 20 χρόνια δημιουργίας του «ΚΕΔΑΚ», έπρεπε να δούμε ένα «κλικ», μια ευαισθησία η οποία να αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά! Όχι. Δεν την είδαμε, η μπουλντόζα έγινε «μπολντοζάκι», τίποτα περισσότερο!
Όχι ευαισθησία δεν υπάρχει, μία εξαθλίωση των θεσμών βλέπει κανείς, επικαλούμαι και πάλι με αγανάκτηση αυτό το μοναδικό γεγονός, πιστεύω στον κόσμο. Και λέω στον κόσμο, γιατί είδα τους ανθρώπους από την Αλγερία την Τυνησία την Γεωργία την Αρμενία, παντού, στις χώρες αυτές, να υπάρχει ο αρχαιολογικός νόμος που εφαρμόζεται στην αναστύλωση των μνημείων, και όχι ο νόμος που αφορά τα δημόσια έργα. Εδώ στην Ελλάδα, το «ΚΕΔΑΚ» έχει αυτό το ιστορικό ρεκόρ που πρέπει να γραφτεί και στο «Βιβλίο Γκίνες»…
Η απληστία των «αγίων πατέρων», προκειμένου να φτιάξουν κάποια έργα στον Άθω, με ποιον κλίνει; Με το «ΚΕΔΑΚ»; Ή με την υπηρεσία τη δική σας;
Εγώ δεν θα την έλεγα απληστία... Στην ουσία της ερωτήσεως, αν οι Πατέρες συμφωνούν να τις κάνει το «ΚΕΔΑΚ», ή η αρχαιολογική υπηρεσία που ρώτησες, θα απαντήσω.
Και εδώ η απάντηση δεν είναι εύκολη. Και δεν είναι εύκολη γιατί, οι Πατέρες έχουν μια οπτική γωνία δική τους, από την οποία βλέπουν τα πράγματα. Και αυτή είναι του καθενός χρήστη κάποιου ιστορικού χώρου μέσα στον οποίο ζει. Ένας άνθρωπος που ζει μέσα σε ένα ιστορικό κτίριο, έχει κι αυτός τις ανάγκες του. Δεν είναι θεωρητικό μόνο το πράγμα είναι και πρακτικό. Οι Πατέρες για παράδειγμα, θέλουν εύκολα και γρήγορα να λύσουν τα στεγαστικά τους προβλήματα. Και τους το αναγνωρίζω πέρα για πέρα, ως θετικό. Σαφέστατα. Όταν τρέχουν τα κεραμίδια από τη στέγη σου, πρέπει να τα φτιάξεις για να μη σε «πνίξουν» τα νερά!.. Δεν είναι απλή η απάντηση όπως βλέπεις.... Θα δώσω όμως, μια απάντηση και σ’ αυτό.
Νομίζω ιστορικά, έγινε ένα λάθος. Το Αγιονόρος, όπως και όλη η Ελλάδα, έχει δύο διαφορετικά πράγματα. Τα οποία είναι διακριτά το ένα από το άλλο και που σαφώς, μπορούν να περιγραφούν διαφορετικά το ένα από το άλλο. Ποια είναι αυτά;
Στο Αγιον Όρος σήμερα, ζουν άνθρωποι. Οι οποίοι έχουν πρακτικές ανάγκες. Ο νομοθέτης λέει λοιπόν ότι, όταν κάποιος ζει μέσα σε ένα κτίριο, και το χρησιμοποιεί, του δίνουμε το δικαίωμα να κάνει τις αναγκαίες επισκευές για να μπορεί να ζήσει. Έτσι λοιπόν. Πρώτον, όλα τα κτίρια μετά το 1830 -κι εδώ είναι το σύνολο των κτιρίων του Αγίου Όρους στα οποία κατοικούν μοναχοί, οι λεγόμενες κόρδες των μοναστηριών- αυτές να αναστηλώνονται με βάση το νόμο του 1830. Δεύτερον, τα κτίρια που χρονολογούνται πριν από τα 1830. Ο νόμος τα χαρακτηρίζει ως αρχαιότητες. Με την έννοια, όχι ότι αυτό είναι αρχαίο και δεν το «ακουμπάω», αλλά με την έννοια ότι, οποιοσδήποτε θέλει να επέμβει πάνω σ’ αυτά, θα εφαρμόσει το νόμο «περί επεμβάσεως επί αρχαίων κτισμάτων».
Αυτό το τόσο στοιχειώδες πράγμα, δεν μπόρεσε ποτέ να το βάλει κανείς στο μυαλό, κανενός! Γιατί ο καθένας συγχέει τη λέξη Άγιον Όρος με τα δένδρα τα λιμάνια τα χειρόγραφα τις εικόνες. Και ο καθένας έχει μία άποψη αλαλούμ για όλα μαζί αυτά τα ζητήματα! Αυτά για μένα είναι μεσαιωνικά πράγματα! Εγώ θεωρώ απόλυτα ξεκαθαρισμένο ότι, θα μπορούσαν οι Πατέρες με τα συνεργεία που διαθέτουν οι ίδιοι μέσα στο Όρος, να «αναστυλώσουν» και να βάλουν σε χρήση τα κτίρια στα οποία οι ίδιοι ζουν. Έχουν ωραιότατα συνεργία και μπορούν να το κάνουν. Και μπορούν να φτιάξουν όλα τους τα κτίρια μετά το 1830 χωρίς να τους ενοχλήσει κανείς. Αν ήθελαν και τη γνώμη μας σε κάποιο δύσκολο σημείο, ευχαρίστως να τους την πούμε. Η Αρχαιολογική υπηρεσία δεν παρεμβαίνει στα κτίρια μετά του 1830. Δεν έχει και λόγους εξ’ άλλου, γιατί έχει τόσα πολλά αρχαία κτίρια, που και να ήθελε να το κάνει, ήταν αδύνατο!
Τα κτίρια πριν το 1830, δεν έχουν σχέση με τη ζωή των Πατέρων. Αυτό που λέμε το κεραμίδι πάνω απ’ το κεφάλι μου. Τα Καθολικά των Μονών για παράδειγμα, τα οποία είναι τεράστια κτίρια και το ξέρουν πολύ καλά οι Πατέρες, έχουν τοιχογραφίες ψηφιδωτά εικόνες. Και όλοι καταλαβαίνουν ότι, το να βάλει κανείς χέρι σε ένα τέτοιο μνημείο, θέλει μια προετοιμασία. Θέλει μελέτη. Άρα, ο καθένας ξέρει ότι για τα κτίρια, κυρίως του 20ου και 19ου αι ώνα, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα.
Έπρεπε κατά τη γνώμη μου, να διαχωριστεί το πράγμα και στα κτίρια πριν από το 1830 να γίνονται επεμβάσεις, αλλά με την ευαισθησία του νόμου περί αρχαιοτήτων και όχι του νόμου περί δημοσίων έργων! Αυτό το τονίζω, γιατί έχω ζήσει σκηνές και γεγονότα μέσα στο «ΚΕΔΑΚ», που δεν τιμούν κανέναν μας! Και πραγματικά μας φέρνουν σε απόγνωση.
Θεωρώ ότι τα κτίρια πριν από το 1830, έπρεπε αναστηλωτικά να τα διαχειρίζεται η αρχαιολογική υπηρεσία. Και το τονίζω, αυτό ήταν το μικρό «κομμάτι» των χρημάτων. Το μεγάλο «κομμάτι» ήταν στα νεότερα κτίρια, για τα οποία εμείς είπαμε, κάντε τα ότι θέλετε. Σε ένα κτίριο του 1910, 30, και 60, σάπισε ένα ξύλο ή έπεσε ένα μπαλκόνι, φτιάξτε το. Εμείς δεν είχαμε ποτέ, καμία αντίρρηση. Σε ένα κτίριο του 12ου αιώνα όμως, που σώζει το μισό σκελετό του επάνω, να το πετάμε στη θάλασσα με την λογική των Δημοσίων έργων;
Οι απάντηση στο ερώτημα έχει ως εξής. Οι Πατέρες καλώς θέλουν τα χρήματα. Αλλά για τα κτίρια μετά το 1830 που είναι και το μεγάλο μερίδιο όπως είπα.
Για τα παλαιότερα κτίρια, έπρεπε να πουν σε μας, στην αρχαιολογική υπηρεσία, «στρώσου εδώ μέσα, και κάνε τη δουλειά σου». Αυτός είναι ο ρόλος της αρχαιολογικής υπηρεσίας. Τι θα κάνει; Θα φροντίσει να κρατήσει εν ζωή τα αρχαία κτίρια και να τα παραδώσει στην επόμενη γενιά.
Το «ΚΕΔΑΚ» αντ’ αυτού, εφάρμοσε το νόμο περί δημοσίων έργων με όλες τις θλιβερές συνέπειες που μας προέκυψαν. Να λέει ο εκάστοτε υπουργός, το «ΚΕΔΑΚ» να πάει από δω, το «ΚΕΔΑΚ» να πάει από κει!
Το προσωπικό της αρχαιολογικής υπηρεσίας δεν αξιοποιήθηκε ούτε από το «ΚΕ ΔΑΚ» που μας είδε ως ανταγωνιστές, ούτε από την Ιερά Κοινότητα η οποία έχει έ ναν έμφυτο φόβο -εν μέρει δικαιολογημένο, «όπου πάει η αρχαιολογική υπηρεσία, όλα πάνε αργά, τίποτα δεν τελειώνει, ποτέ»! Αν είχαμε όμως εμείς τα κονδύλια που έχει, και δίνουν σήμερα στο «ΚΕΔΑΚ», σαφέστατα θα τελειώναμε τις οποιεσδήποτε εργασίες μας, και πολύ πιο γρήγορα από αυτούς μάλιστα.
Κι εδώ θα κάνω πάλι μία άλλη παρένθεση. Οι Πατέρες μέχρι σήμερα μας εμπιστεύονται απολύτως τη συντήρηση των κειμηλίων, σε ότι αφορά τα κειμήλια, τα συντηρούμε εμείς.
Μια διαπίστωση διδακτική για όλους μας. Από το 1980, ξεκινήσαμε τη σύσταση ειδικών συνεργείων συντήρησης χειρογράφων. Και λέω ειδικών γιατί δεν υπάρχουν στην Ελλάδα οργανωμένα συνεργεία να συντηρούν περγαμηνές και χρυσόβουλα. Έτσι, η αρχαιολογική υπηρεσία, κατήρτισε συνεργία εκ του μηδενός, προκειμένου να καλύψει αυτή την ανάγκη. Τα χρόνια πέρασαν, κάναμε πλέον πολυπληθή συνεργία, εξειδικευμένα, και, μόλις «εμφανίστηκαν» τα χρήματα –η συντήρηση ενός χειρογράφου είναι μία πολύ επίπονη εργασία για την οποία μπορούμε να μιλήσουμε μια άλλη φορά, το χειρόγραφο είναι ένας φορέας πολιτισμού αμυθήτου αξίας, ως φορέας πολιτισμού- από τη στιγμή που εμφανίστηκαν τα χρήματα, εμείς δεν έχουμε κανένα πρόβλημα να αυξήσουμε τη δραστηριότητα μας, και να καλύψουμε την ανάγκη σε χρόνο ελάχιστο, για τον οποίο μας κατηγορούν ότι αργοπορούμε.
Παίρνουμε αυτή τη στιγμή από το «ΚΕΔΑΚ» τα χρήματα που χρειάζονται για τη συντήρηση των χειρογράφων, και που είναι μόλις το 6% του προϋπολογισμού του! Και σε έξι μήνες, το χειρόγραφο το επιστρέφουμε στο μοναστήρι. Και είναι άξιο θαυμασμού να πας να τα δεις αυτά τα χειρόγραφα που έχουμε επιστρέψει στα μοναστήρια, Βατοπαίδι, Σιμωνόπετρα, Λαύρα, Ιβήρων. Να διαπιστώσεις ότι η αρχαιολογική υπηρεσία, δεν έχει κανένα απολύτως, πρόβλημα να κάνει σωστά και γρήγορα τη δουλειά της. Το πρόβλημά της, είναι τα χρήματα, για να την κάνει! Και από τη στιγμή που τα χρήματα δεν της δίδονται, η αρχαιολογική υπηρεσία δεν χρησιμοποιεί μεθόδους μαγείας για να το κατορθώσει, χρησιμοποιεί μικροσκόπια και ανθρώπους στα οποία κάθονται όλη μέρα από πάνω για να κάνουν το έργο τους. Αν μας δώσουν τα μέσα, τα αξιοποιούμε. Αν δεν μας τα δώσουν, δεν μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε.
Φοβούμαι λοιπόν, ότι η εμπειρία μου του «ΚΕΔΑΚ» είναι τραγική! Η απουσία η δική μας (της αρχαιολογικής) είναι εξ’ ίσου τραγική. Τα χρήματα τα έχει το «ΚΕΔΑΚ» και τα διαχειρίζεται όπως αυτό θέλει, λυσσαλέες αντιρρήσεις υπάρχουν στον τρόπο διάθεσης των κονδυλίων.
Σε μια συνεδρίαση του Δ. Σ. που παρίστατο και ο κ. Ψυχάρης, είχε πει: Δεν είναι δυνατόν να δίνεται 150 εκ. να φτιάξτε ένα εργατόσπιτο, και να μη δίνεται μία δραχμή να συντηρείστε ένα χειρόγραφο!..
Θεέ μου!..
Ναι, είπα κάτι το πολύ χοντρό, αλλά δυστυχώς, οι αποφάσεις μέσα στο «ΚΕΔΑΚ» παίρνονται κατά πλειοψηφία, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα!..
[Σ.Σ.: Υπάρχει και άλλο υλικό για το «ΚΕΔΑΚ», η δημοσίευσή του σε άλλο, επόμενο φύλλο μας].
<Χ>
